KSIĄŻKA LISTOPADA

     Nie może być inaczej, po raz kolejny polecamy tekst Olgi Tokarczuk. „Prawiek i inne czasy” to jedna z najpoczytniejszych i najgłośniejszych współczesnych polskich powieści, przełożona na ponad dwadzieścia języków. 

     Tytułowy Prawiek to wieś położona w centrum Polski, w której codzienność splata się z niezwykłością, z mitem, a zwyczajne życie jest ważniejsze od wielkich wydarzeń. Utwór swoją konstrukcją przypomina sagę, opowiada o dziejach dwóch rodzin - Boskich i Niebieskich. W burzliwym XX wieku kilka pokoleń mieszkających w Prawieku walczy o swoje szczęście i przyszłość. Ich losy układają się w uniwersalną opowieść o czasie, przemijaniu i ludzkim losie. Tokarczuk nie skupia się na historii z punktu widzenia wielkich przemian, procesów historycznych, cywilizacyjnych czy politycznych, przyjmuje raczej perspektywę jednostkową. Książka tym samym staje się opowieścią o konkretnych osobach. 

     Innym walorem „Prawieku” jest całościowe założenie opowieści. Prawiek jest co prawda prowincjonalną wsią, ale także metaforą świata, stanowi przestrzeń zamkniętą, w której dzieje się wszystko: wkracza do niej brutalnie historia, ingeruje w jej sprawy polityka, zachodzą społeczne i kulturowe przemiany. Tokarczuk wyjątkowo sprawnie portretuje polską prowincję.

     Kluczem do zrozumienia „Prawieku” jest jednak mit. „Od kiedy pamiętam, chciałam napisać książkę taką jak ta. Stworzyć i opisać świat. Jest to historia świata, który jak wszystko, co żywe, rodzi się, rozwija i umiera” – powiada o „Prawieku” Tokarczuk. - Mit bowiem stanowi uniwersalny wzorzec ludzkiego losu. Każda wielka powieść sięga do mitów - twierdzi pisarka - to znaczy do skarbnicy uniwersaliów. I taki jest też właśnie „Prawiek”. Olga Tokarczuk otrzymała Nobla (za 2018 r.) za „narracyjną wyobraźnię, która z encyklopedyczną pasją ujawnia przekraczanie granic jako formę życia”. Komitet Noblowski docenił polską pisarkę za ogląd spraw lokalnych, ale i umiejętność spojrzenia na rzeczywistość z szerszej perspektywy, „z lotu ptaka”. Za połączenie sprytu i dowcipu. 

     W bibliotece szkolnej czekają na Was również inne teksty Noblistki. Nie pozostaje mi więc nic innego jak zaprosić wszystkich do lektury!

Anna Piotrowska